Το μοναδικό τέρμα ήρθε λίγο πριν τη διαδικασία των πέναλτι, καθώς ο Cesc Fabregas, που είχε περάσει ως αλλαγή, βρήκε τον Iniesta και ο κοντόσωμος μέσος δεν άφησε περιθώρια αντίδρασης στον Maarten Stekelenburg, στέλνοντας την μπάλα στην αντίθετη γωνία. Με αυτή τη νίκη – την τέταρτη με σκορ 1-0 στη Νότια Αφρική – η Ισπανία έγινε η όγδοη ομάδα που κατακτά το Παγκόσμιο Κύπελλο αλλά και η πρώτη ευρωπαϊκή που θριαμβεύει σε ήπειρο εκτός Ευρώπης. Για τους Ολλανδούς, που έχασαν με κόκκινη κάρτα τον αμυντικό John Heitinga στην παράταση, προστέθηκε ακόμα μια «μαύρη» σελίδα στην ιστορία τους, καθώς συμπλήρωσαν τρεις χαμένους τελικούς!
Ηταν ένα ματς που πολλοί έλεγαν πως θα είναι μια σύγκρουση δύο χωρών με παρόμοια ποδοσφαιρική κουλτούρα, έχοντας επηρεαστεί από Ολλανδούς όπως οι Johan Cruyff και Rinus Michels, το «tiki taka» και το Total Football. Όπως όμως απέδειξε ο ίδιος ο αγώνας, που κρίθηκε στο 116’, η ακατανίκητη επιθυμία για το τρόπαιο νίκησε τη «φύση» των δυο ομάδων. Οι Ολλανδοί είχαν κερδίσει 14 συνεχόμενους αγώνες για να φτάσουν στον τελικό, στα προκριματικά και στα τελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου, και η Ισπανία 15 από τα 16 της, έχοντας ηττηθεί μόνο στην πρεμιέρα στη διοργάνωση της Νότιας Αφρικής από την Ελβετία.
Οι Ισπανοί ήταν αυτοί που απείλησαν πρώτοι, έχοντας και τον τίτλο του φαβορί. Η ομάδα του Vicente del Bosque είχε την κατοχή και δημιούργησε τις πρώτες ευκαιρίες. Με τους Ολλανδούς να περιμένουν στο δικό τους μισό, ο τερματοφύλακας Stekelenburg χρειάστηκε να επέμβει στο μετά από πέντε λεπτά, πέφτοντας στη γωνία του για να σώσει την κεφαλιά του Sergio Ramos, έπειτα από φάουλ του Xavi από τα δεξιά. Ο Gerard Pique πήρε το «ριμπάουντ», αλλά τον πρόλαβαν οι Joris Mathijsen και Dirk Kuyt.
Ο Ramos επανήλθε στο 10ο λεπτό, κερδίζοντας τον Kuyt από τα δεξιά και βγάζοντας τη χαμηλή σέντρα, αναγκάζοντας τον Heitinga να παραχωρήσει κόρνερ. Από το κόρνερ ήρθε ακόμα ένας κίνδυνος για την ολλανδική άμυνα. Ο Xavi έδωσε την μπάλα πίσω στον Xabi Alonso, η σέντρα του οποίου βρήκε στο δεύτερο δοκάρι τον David Villa, αλλά ο φορμαρισμένος Νο7 έστειλε το βολέ του στην εξωτερική πλευρά των διχτύων. Επειτα από αυτές τις φάσεις, όμως, οι άμυνες αποδείχθηκαν πολύ αποτελεσματικές και καμία ομάδα δεν μπόρεσε να επιβάλλει το ρυθμό της. Αντίθετα, άρχισε να γίνεται η καταμέτρηση των κίτρινων καρτών, με τον Nigel de Jong να γίνεται ο πέμπτος παίκτης που μπαίνει στο μπλοκάκι του Howard Webb με τη συμπλήρωση μισής ώρας παιχνιδιού.
Με τους Ολλανδούς να φωνάζουν διαρκώς στις εξέδρες του, κατάμεστου από 84.490 άτομα, Soccer City, οι παίκτες του Bert van Marwijk παραλίγο να τους δώσουν και λόγο για να τραγουδήσουν, έπειτα από κόρνερ στο 37’. Ο Robben έδωσε την μπάλα στον Mark van Bommel στη γωνία της μεγάλης περιοχής και, παρά το ότι ο αρχηγός δεν μπόρεσε να βγάλει σωστή σέντρα, η μπάλα έφτασε στον ξεμαρκάριστο Mathijsen που δεν μπόρεσε να βρει την μπάλα. Καθώς πλησίαζε το τέλος του πρώτου μέρους, ο Iker Casillas, που δεν είχε χρειαστεί σχεδόν σε καμία στιγμή του αγώνα, χρειάστηκε να επέμβει στο σουτ του Robben, με τους Ολλανδούς να πιέζουν στα τελευταία λεπτά.
Ο Puyol, σκόρερ του μοναδικού γκολ στη νίκη των Ισπανών επί της Γερμανίας στον ημιτελικό, έδειξε για μια ακόμα φορά το πόσο επικίνδυνος είναι στον αέρα λίγα λεπτά μετά το ξεκίνημα της επανάληψης, καθώς πήδησε πιο ψηλά από τον Heitinga και έδωσε την μπάλα στον Joan Capdevilla που δεν μπόρεσε να τη φτάσει. Το παιχνίδι σταδιακά άρχισε να ανοίγει και οι Ολλανδοί σπατάλησαν μια «χρυσή» ευκαιρία στο 62ο λεπτό, όταν ο Wesley Sneijder έβγαλε στον κενό χώρο τον Arjen Robben. Ο Casillas βγήκε για να σώσει την Ισπανία, βάζοντας το δεξί του πόδι στην μπάλα κι ενώ είχε πέσει ήδη από την άλλη πλευρά.
Ο προπονητής της Ισπανίας, ο Del Bosque, είχε ήδη περάσει στον αγωνιστικό χώρο τον Jesus Navas αντί του Pedro και ο εξτρέμ βοήθησε στο να ανοιχθούν οι διάδρομοι στην ολλανδική άμυνα στο 70’. Ο Xavi τον βρήκε στα δεξιά και καθώς ο Heitinga απέτυχε να απομακρύνει τη συρτή σέντρα του Navas, η μπάλα έφτασε τελικά στον Villa φαινόταν σίγουρο πως θα σκοράρει, αλλά η προσπάθειά του μπλοκαρίστηκε. Ο Ramos απέτυχε εξίσου στο 78’, όταν όντας εντελώς αφύλαχτος, με κεφαλιά αστόχησε από κόρνερ του Xavi.
Η Ισπανία φαινόταν πιο πιθανή νικήτρια και χρειάστηκε ένα πανέξυπνο τάκλιν του Sneijder για να ανακόψει τον επελαύνοντα Iniesta εντός περιοχής. Ωστόσο, η ταχύτητα του Robben ήταν μια διαρκής απειλή και το Νο11 των Oranje παραλίγο να ντροπιάσει τον Puyol στο 82ο λεπτό, ξεφεύγοντας από τον Ισπανό αμυντικό, αν και από πίσω του. Ο Pique προσπάθησε και αυτός να κάνει τάκλιν, αλλά τελικά ο αρχηγός Casillas ήταν αυτός που έπεσε στα πόδια του Robben για να αποσοβήσει τον κίνδυνο.
Η παράταση ξεκίνησε με ευκαιρίες για την Ισπανία. Ο Xavi δεν μπόρεσε να φτάσει στην μπάλα κι ενώ ήταν σε καλή θέση, αλλά αργότερα έπειτα από την κούρσα του Villa. Ο Fabregas που είχε περάσει ως αλλαγή, βρέθηκε ελεύθερος από πάσα του Iniesta, αλλά τον νίκησε ο Stekelenburg. Ο Mathijsen έδιωξε σε κόρνερ, αλλά όπως τα κύματα, οι ισπανικές επιθέσεις συνεχίζονταν προς την εστία των Ολλανδών, με το σουτ του Navas να κοντράρει και να «γλύφει» το δοκάρι.
Ο Fernando Torres πήρε τη θέση του Villa στο ξεκίνημα του δεύτερου ημιχρόνου της παράτασης και η Ισπανία απέκτησε αριθμητικό προβάδισμα τέσσερα λεπτά αργότερα, με τον Heitinga να αποβάλλεται έχοντας τραβήξει τον Iniesta που έμπαινε στην περιοχή. Ο Iniesta, όμως, θα έβρισκε τελικά το δρόμο προς τα δίχτυα, με το γκολ του να βάζει την Ισπανία στα βιβλία της ιστορίας και να μετατρέπει σε εφιάλτη το ολλανδικό όνειρο.
