Αποτελεσματικότητα αγοράς ή market efficiency: η σωστή εκτίμηση των πιθανοτήτων ενός αγώνα. Ποιος το κάνει καλύτερα; Οι εταιρίες στοιχημάτων όταν ανακοινώνουν τις αρχικές αποδόσεις, ή οι παίκτες που οδηγούν τις αποδόσεις στις τελικές τιμές τους με τα στοιχήματά τους;
Δεν το κρύβω πως αυτές οι γραμμές γράφονται έχοντας κερδίσει 2 από τα 3 προγνωστικά που «έδωσα» στο Facebook/Google+/Twitter μου το απόγευμα. Ενθουσιάστηκα που ένα από αυτά, η νίκη της SoenderjyskE με 3-1 επί της Midtjylland, «πλήρωσε» 4,75. Για να καταλήξω στις τρεις προβλέψεις δε χρειάστηκα πάνω από 5 λεπτά στο ίντερνετ.
Betting against the trend: Napoli (1.59), Torino (2.25), Sonderjyske (4.75). http://t.co/3bZULPdycp pic.twitter.com/pybHR7JR06
— Jim Makos (@JimMakosCom) May 18, 2014
Α, σημαντικό ρόλο βέβαια έπαιξε και η πρόσφατη ανάγνωση αυτής της μελέτης για την αποτελεσματικότητα της αγοράς. Η μάλλον, για τη μη αποτελεσματικότητα.
Γιατί είναι σημαντική η αποτελεσματικότητα της αγοράς;
Είναι απλό. Αν η αγορά είναι αποτελεσματική (efficient), τότε οι παίκτες δεν κερδίζουν ποτέ σε βάθος χρόνου. Αν δεν είναι, σημαίνει ότι οι αποδόσεις δεν αντικατοπτρίζουν τη σωστή πιθανότητα (π.χ. απόδοση 2,20 στο κορώνα-γράμματα), οπότε και υπάρχει περιθώριο για κέρδος.
Η αλήθεια είναι σε κάποιους αγώνες, κάποια στιγμή, η αγορά ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ αποτελεσματική.
Όχι, δεν περίμενα τις πανεπιστημιακές έρευνες για να το μάθω. Το έχω πει αρκετές φορές στο παρελθόν, πως εφόσον καταγράφονται μεταβολές των αποδόσεων πριν την έναρξη των αγώνων, σίγουρα υπάρχουν χρονικά διαστήματα που η αγορά είναι μη αποτελεσματική. Η αγορά κάνει λάθος.
Δεν έχουμε παρά να ποντάρουμε στους αγώνες αυτούς και θα βγούμε κερδισμένοι στο στοίχημα. Το θέμα είναι όμως να μην στοιχηματίσουμε κι εμείς προς τη λάθος κατεύθυνση. Διότι τότε, απλά έχουμε ακόμα μεγαλύτερο μειονέκτημα! Κάτι σαν να λέμε να ποντάρετε στα γράμματα του 1,70, όταν η κορώνα προσφέρεται στο 2,20!
Ποια είναι όμως η σωστή κατεύθυνση;
Στοιχηματίζουμε στην πρόβλεψη των εταιριών στοιχημάτων ή των παικτών;
Οι εταιρίες στοιχημάτων αρχικά κάνουν τις δικές του προβλέψεις για το πώς θα στοιχηματίσει ο κόσμος. Στο κορώνα-γράμματα για παράδειγμα, περιμένουν να στοιχηματίσουν οι μισοί στα γράμματα και οι άλλοι μισοί στην κορώνα. Οπότε και δίνουν αρχικές αποδόσεις 1,90 – 1,90, ενσωματώνοντας το περιθώριο κέρδους τους.
Στη συνέχεια έρχονται οι παίκτες και βρίσκουν «ευκαιρία» τα γράμματα, ας πούμε. Ποντάρουν 55% στα γράμματα, 45% στην κορώνα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα βεβαίως η εταιρία στοιχημάτων να μεταβάλλει τις αποδόσεις της, ώστε να συνεχίσει να εξασφαλίζει τα κέρδη της.
Οπότε έχουμε αρχικά αποδόσεις 1,90 – 1,90 και λίγα λεπτά πριν τη ρίψη του νομίσματος αποδόσεις 1,70 – 2,20.
Ένας από τους δύο έχει κάνει λάθος. Ένας από τους δύο είναι αναποτελεσματικός. Ποιος;
[quote type=”center”]Η εταιρία στοιχημάτων που έδωσε την πρόβλεψη για 50-50% ή οι παίκτες που προβλέπουν 45-55%;[/quote]
Φυσικά, στο παράδειγμά μας η απάντηση είναι πανεύκολη: οι παίκτες κάνουν λάθος. Το νόμισμα έχει 50% πιθανότητα να προσγειωθεί σε κάθε πλευρά του. Άρα δεν έχουμε παρά να στοιχηματίζουμε λίγα λεπτά πριν τη ρίψη στην απόδοση που έχει ανέβει.
Δυστυχώς στο αθλητικό στοίχημα τα πράγματα δεν είναι τόσο εύκολα. Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά ΠΟΣΟ είναι η πιθανότητα κάθε σημείου του αγώνα. Εκείνο όμως που μπορεί να κάνει, είναι να καταγράψει αρκετούς αγώνες με τις μεταβολές των αποδόσεων και να καταλήξει ποιον θα εμπιστευτεί: την αγορά ή τις εταιρίες.
Στα δικά μου αποψινά προγνωστικά εμπιστεύτηκα τις εταιρίες για ΠΡΩΤΗ φορά. Μέχρι τώρα εμπιστευόμουν τους παίκτες. Ακολουθούσα την τάση που λένε, μια trend-following στρατηγική (trend is your friend), επηρεασμένος κυρίως από το χρηματιστήριο, όπου η συγκεκριμένη στρατηγική είναι μια από τις ασφαλέστερες (υποτίθεται). Εφόσον οι παίκτες ή το έξυπνο χρήμα σπρώχνει μια απόδοση χαμηλότερα, μάλλον κάτι παραπάνω θα ξέρουν.
Μετά όμως την επιστροφή μου στα θρανία και το διάβασμα των ερευνών που δημοσιεύσαμε στο blog, προβληματίστηκα. Κι αν τελικά η αντίθετη πλευρά είναι η σωστή; Έτσι κι αλλιώς ποτέ δεν κατέγραψα αν η στρατηγική που συζητούσα ήταν κερδισμένη. Άλλωστε δεν έχω ασχοληθεί με το καθεαυτό στοίχημα τόσο λεπτομερώς, όσο με το trading των αποδόσεων.
Τα σημερινά αποτελέσματα λοιπόν με πιέζουν να το κάνω. Να δω τελικά αν οι εταιρίες στοιχημάτων είναι πράγματι περισσότερο αποτελεσματικές από τους παίκτες. Ας μην ξεχνάμε πως οι παίκτες κάνουν 4 λάθη και πιθανόν να είναι μερικοί από τους λόγους που η αγορά τελικά δεν είναι αποτελεσματική λίγη ώρα πριν την έναρξη των αθλημάτων.
Έτσι, θα θέσω κάποια κριτήρια, σύμφωνα με τα οποία θα παρακολουθήσω κυρίως τις τελικές αποδόσεις που θα είναι εμφανώς ανεβασμένες σε σχέση με τις αρχικές που ανακοινώνουν οι εταιρίες. Σε αυτό θα με βοηθήσουν οι ιστοσελίδες που παρακολουθούν τις μεταβολές των αποδόσεων. Ίσως κάποιοι από εσάς να το έχετε ήδη κάνει, άλλοι να το σκέφτεστε να το κάνετε.
Τι λέτε; Ποιος έχει δίκιο τελικά; Οι εταιρίες στοιχημάτων με τις αρχικές αποδόσεις, ή οι παίκτες με τις τελικές αποδόσεις; Πείτε μας στα σχόλια παρακάτω.
Υ.Γ.: Το άρθρο δεν αναφέρεται στα μακροχρόνια και ειδικά στοιχήματα, στα οποία οι μεταβολές των αποδόσεων φανερώνουν σημαντικές εξελίξεις και δεν είναι προϊόν σπέκουλας.
Εικόνα: OlympicArcheryInSchools.org
15 Comments
“Στα δικά μου αποψινά προγνωστικά εμπιστεύτηκα τις εταιρίες για ΠΡΩΤΗ φορά.”
Σοβαρά τώρα, ποιος έχει δίκιο, οι εταιρείες που διακινούν εκατομμύρια ή οι παίκτες που παίζουν 20 ευρώ ;
Να προσθέσω μία γνώση που έχω από άνθρωπο που βγάζει (τώρα που μιλάμε) αποδόσεις για αθλητικά events: οι αρχικές αποδόσεις δεν είναι πάντα σωστές. Οι άνθρωποι αυτοί είναι εργαζόμενοι, υπάλληλοι. Δουλεύουν ώρες περίεργες. Δεν είναι πάντα στο 100%. Ορισμένες φορές βγάζουν λάθος αποδόσεις και αφήνουν την αγορά να τις “εξομαλύνει”. Αυτοί, άλλωστε, έχουν σύμμαχο τη γκανιότα και τα ηλεκτρονικά συστήματα που αναγνωρίζουν τα betting patterns των παικτών σε πραγματικό χρόνο και αλλάζουν τις αποδόσεις (εκτός αν πιστεύατε, ότι στο live, πχ, ένας κακόμοιρος μόνος του αλλάζει τις αποδόσεις κάθε μερικά δευτερόλεπτα). Οπότε, συνολικά, δε χάνουν.
Αλλά είναι λογικό (και αναμενόμενο από τις εταιρείες τις ίδιες) να χάσουν σε κάποια γεγονότα. Να χάσουν επειδή έκαναν λάθος. Μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις (πχ. μια απλή αγωνιστική της ελληνικής Football League) αρκεί να κερδίζουν “στο σύνολο”. Δλδ. να βγάλουν περισσότερα λεφτά απ’ όσα πληρώνουν, σε όλα τα ματς αθροιστικά. Άρα, στο ένα ματς, κάποιος μπορεί να εκμεταλλευτεί το λάθος.
Δε νομίζω να μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ότι σε ΟΛΑ τα ματς η αγορά έχει δίκιο ή ότι σε ΟΛΑ τα ματς οι bookmakers έχουν δίκιο. Κατά περίπτωση πάει..
Όντως, η γενίκευση είναι λάθος. Ελπίζω να μην πέρασα αυτό το νόημα μέσω του άρθρου. Θα έλεγα ποιος έχει δίκιο τις ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ φορές, αλλά θα έβγαινα εκτός… τίτλου! Ευχαριστούμε και τις πάντα πολύτιμες πληροφορίες, Στέφανε.
Θα ήθελα να παραθέσω και τις δικές μου απόψεις στο θέμα σου Δημήτρη.
Οι μεταβολές των αποδόσεων είναι ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία για τον παίχτη του στοιχήματος. Ασφαλώς και οι εταιρείες εντέχνως μερικές φορές παρασέρνουν και κατευθύνουν τους παίχτες εκεί που θέλουν αυτές. Μετά από μια παρακολούθηση και καταγραφή εδώ και περίπου δύο ετών κατάλαβα ότι πρόκειται για ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο. Υπάρχει πρωτάθλημα που έχει το απόλυτο μέχρι στιγμής (βλέπε την Championship της Αγγλίας) και στην οποία όταν παρατηρείται πτώση απόδοσης είναι sure bet και πάντα σε σχέση με τον εγχώριο διοργανωτή και υπάρχει και πρωτάθλημα (βλέπε Γαλλία Ligue 2) όπου από τις 49 πτώσεις απόδοσης βγήκαν μόνο οι 12. (Θα μπορούσα να σας το στείλω για περαιτέρω ανάλυση σε μορφή EXCEL). Σε γενικές γραμμές θα συμφωνήσω με τον Stefano “Δε νομίζω να μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ότι σε ΟΛΑ τα ματς η αγορά έχει δίκιο ή ότι σε ΟΛΑ τα ματς οι bookmakers έχουν δίκιο.”
Υ.Γ. Δίκιο πάντα έχουμε εμείς αλλά και όταν έχουμε άδικο δικαίως το έχουμε.
Και πολύ καλά έκανες και τις παρέθεσες! Για αυτό ξεκινάμε ένα θέμα εδώ, μήπως κι έχει κι άλλος κόσμος ανάλογες ανησυχίες και προβληματισμούς για περαιτέρω κουβέντα.
Ωραίο ακούγεται το Excel, αλλά… με ξέρεις… το 49 το θεωρώ μικρό δείγμα. Το “απόλυτο” στην Αγγλία πόσοι αγώνες είναι;
Υ.Γ. Το Υ.Γ. σου τα σπάει!
Το δείγμα μπορεί να είναι μικρό αλλά οι αποδόσεις βγαίνουν πάντα σε σχέση με τον εγχώριο διοργανωτή δλδ. μόνο όταν η πτώση απόδοσης είναι μικρότερη από αυτή που μας προσφέρει ο εγχώριος διοργανωτής (χωρίς να την αλλοιώσει) τότε λαμβάνεται υπόψιν στο στατιστικό δεδομένο, γι’ αυτό και είναι μικρό το δείγμα. Το απόλυτο στην Αγγλία είναι 24 στα 24.
Αν θες, εξήγησε λίγο περισσότερο το σκεπτικό σου (με ένα παράδειγμα, αν είναι εύκολο), ώστε να μου είναι ξεκάθαρο. Καταλαβαίνω πού το πας αλλά θέλω να το δω με νούμερα.
ΔΙΚΙΟ ΠΑΝΤΑ ΕΧΟΥΜΕ ΕΜΕΙΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΟΤΑΝ ΕΧΟΥΜΕ ΑΔΙΚΟ, ΔΙΚΑΙΩΣ ΤΟ ΕΧΟΥΜΕ!!! Νομίζω θέλω να βγω να το γράψω σε κάνα τοίχο να το δει όλος ο κόσμος!
Στις 29/4/2014 στο ματς Μπέρμιγχαμ – Γουίγκαν η απόδοση του διπλού στον εγχώριο διοργανωτή ήταν στο 1,90 ενώ 2 ώρες πριν την έναρξη η πτώση απόδοσης μας έδινε το 2 στο 1,82 στη Championship Αγγλίας, ο αγώνας έληξε 0-1. Προχθές στο Λουβερντένσε – Μπόα στην Β’ Βραζιλίας ο άσσος ήταν στο 1,65 και η πτώση απόδοσης μας το έδινε στο 1,59, ο αγώνας αν και ξεκίνησε στραβά 0-1 τελικά έληξε 4-2. Προσοχή όταν ο εγχώριος διοργανωτής ρίχνει την απόδοση κάτω από την τιμή που μας προσφέρουν τα site με τις συγκρίσεις αποδόσεων τότε αυτός ο αγώνας δεν λαμβάνεται υπόψιν στο στατιστικό δεδομένο. Νομίζω ότι όλοι πρέπει να βγούμε έξω στους δρόμους και να το φωνάξουμε ΔΙΚΙΟ ΠΑΝΤΑ ΕΧΟΥΜΕ ΕΜΕΙΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΟΤΑΝ ΕΧΟΥΜΕ ΑΔΙΚΟ, ΔΙΚΑΙΩΣ ΤΟ ΕΧΟΥΜΕ!!!
Πολύ ενδιαφέρον το στατιστικό σου, αν και έχω μπερδευτεί κι εγώ λίγο. Όταν λες εγχώριος διοργανωτής εννοείς τον ΟΠΑΠ , ή τον κρατικό μπουκ του εκάστοτε πρωταθλήματος ; Επίσης δεν κατάλαβα και αυτό με την διαφορά στην πτώση της απόδοσης, αν θες το εξηγείς λίγο…
Κάτι παρόμοιο έχω παρατηρήσει με τους τζίρους σε κάποια ματς, αναλόγως το πρωτάθλημα φαίνεται να έχουν και διαφορετική “μετάφραση”
Ναι όταν λέω εγχώριο διοργανωτή εννοώ τον ΟΠΑΠ και μόνο τον ΟΠΑΠ. Για το επόμενο ερώτημα σου εξηγώ: Υπάρχουν πολλά site oddcheck.net, betbrain, betexplorer.com κ.α. που αυτή την στιγμή που μιλάμε η απόδοση της ΒΙΚΤΟΡΙΑ ΜΠΑΙΑ βρίσκεται σε αυτά τα site στο 2,45 όπως και στον ΟΠΑΠ, αν πέσει η απόδοση της συγκεκριμένης ομάδος χωρίς να πειράξει την τιμή ο ΟΠΑΠ τότε σε ορισμένα πρωταθλήματα επιβεβαιώνεται το σημείο στο οποίο έχουμε πτώση. Ελπίζω να σε βοήθησα…
Κοίτα, η πτώση μιας απόδοσης είναι πάντα ένα από τα “τσεκ” που χρειάζομαι για να περιλάβω ένα σημείο στο παιχνίδι μου (το ελέγχει και το σύστημά μου), αλλά το ποιον bookmaker χρησιμοποιώ σαν “benchmark”, ο Θεός και η ψυχή του.. Εγώ θεωρώ “σωστές” τις μεταβολές αποδόσεων της bet365 γιατί είναι μεγάλη εταιρεία, παίζουν πολλοί εκεί, και δε μεταβάλλει αποδόσεις ούτε πολύ συχνά (όπως η betfair πχ που είναι αγορά) ούτε πολύ σπάνια (όπως ο ΟΠΑΠ, που είναι δεινόσαυρος).
Το σύστημα δουλεύει (και μάλιστα σε δείγμα αγώνων πολλαπλάσιο αυτού που αναφέρεις, Ιωσήφ) αλλά κανείς δεν ξέρει αν έχω δίκιο. Ίσως αν έβαζα σαν “benchmark” τον ΟΠΑΠ, να πήγαινα καλύτερα..
Η Bet365 είναι εξαιρετικά αξιόπιστη σε θέμα αποδόσεων. Προσωπική άποψη, με διαφορά η πιο έγκυρη, ίσως μαζί με την Pinnacle. Σε ματς Πρέμιερ Ληγκ “τολμά” να παίζει με εξωφρενικά μικρή γκανιότα, τιμές καλύτερες κι από Betfair αν συνυπολογίσουμε την προμήθεια.
Κάποια θολά πρωταθλήματα, βέβαια, ίσως άλλοι να τα ξέρουν καλύτερα ;-)
Αν μου επιτρέπετε, όλα αυτά που συζητάτε είναι
υποκειμενικά ως προς την ανάλυση του συνόλου της αγοράς. Εγώ λειτουργώ με βάση
ένα σύστημα που στηρίζει τα πονταρίσματά του στην πτώση των αποδόσεων (δηλ
ποντάρω όταν η απόδοση πέφτει με σύγκριση των τιμών 2 εταιριών, αυτής που
ποντάρω και αυτής που συγκρίνω) και σε συνδυασμό με 1 φίλτρο ακόμη έχω 10% value σε ένα δείγμα 650 αγώνων μέχρι στιγμής.
Την διαφορά νομίζω την κάνει η εξειδίκευση στον τομέα που ασχολείται ο καθένας
Φυσικά και επιτρέπουμε, για αυτό είναι τα σχόλια! Μέσα από τη συζήτηση προκύπτουν ακόμα περισσότερα θέματα κι εμβαθύνουμε στα ήδη υπάρχοντα.
Βεβαίως και είναι υποκειμενικά μέχρι τη μαθηματική τους απόδειξη. Άλλωστε δεν κατέληξα κάπου συγκεκριμένα, εξ ου και το ερώτημα στο τέλος του άρθρου.
10% ακούγεται άριστο, ειδικά μάλιστα σε ένα αρκετά ικανοποιητικό δείγμα. Πόσο είναι το μέγιστο drawdown που δέχτηκες;
Μόλις μπήκα στο συγκεκριμένο άρθρο μετά από καιρό. Τα αρχεία τα έχω στο σπίτι μου, αλλά λείπω εδώ και αρκετό καιρό εκεί, γιαυτό και δεν μπορώ να σου πω ακριβώς για το drawdown. Έχω παγώσει το σύστημα εδώ και καιρό εξαιτίας άλλων υποχρεώσεων και έλλειψης ρευστού… Αν ενδιαφέρεσαι, το σύστημα βασιζόταν στα εξής: Έχοντας την stoixhman ως εταιρία που ποντάρω, συγκρίνω μισή ώρα για το ίδιο γεγονός τις αποδόσεις στην bet365. Αν η stoixhman για το συγκεκριμένο γεγονός έχει απόδοση 1,7 και η bet365 1,65 (5 ticks κάτω δηλαδή στην χειρότερη περίπτωση) ποντάρω. Το τελευταίο διάστημα σύγκρινα και την πτώση των αποδόσεων σε παγκόσμια κλίμακα, με την betbrain. Αν οι αποδόσεις για ένα γεγονός πέφτουν στο σύνολο των εταιριών, και η απόδοση της stoixhman ήταν μεγαλύτερη από την bet365 τότε κάνω το ίδιο, αλλά αυτό συνέβη στα τελευταία 100 με 150 πονταρίσματα του δείγματος και διαπίστωσα ότι δεν είχε value. Το 10% της αξίας προερχόταν από αυτήν την απλή σύγκριση της πρώτης περίπτωσης…