Ο Ευρωπαϊκός χάρτης της αγοράς διαδικτυακού τζόγου

Ο χάρτης της αγοράς του διαδικτυακού τζόγου και τυχερών παιγνίων στην Ευρώπη αλλάζει τα τελευταία χρόνια. Η προσπάθεια των Ευρωπαϊκών χωρών να ρυθμίσουν την αγορά του διαδικτυακού στοιχήματος, πόκερ και καζίνο έχει οδηγήσει σε έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο χάρτη, που αποτελείται από χώρες με πλήρως ρυθμισμένη την αγορά μέχρι χώρες που απαγορεύουν εντελώς το διαδικτυακό στοίχημα ή διατηρούν κάποιο είδος μονοπωλίου. Αν ετοιμάζετε… βαλίτσες, καλά θα κάνετε να ενημερώνεστε διαρκώς για τις εξελίξεις στον online τζόγο!

Σύμφωνα με έρευνα της GamblingCompliance, ο Ευρωπαϊκός χάρτης της νόμιμης και παράνομης αγοράς του διαδικτυακού τζόγου  το 2011 ήταν ο ακόλουθος:

Με πράσινο χρώμα εμφανίζονται οι χώρες όπου ο διαδικτυακός τζόγος έχει ρυθμιστεί πλήρως (regulated), με κόκκινο οι χώρες στις οποίες απαγορεύεται ο διαδικτυακός τζόγος και με πορτοκαλί οι λίγες χώρες που βρίσκονται υπό καθεστώς «γκρι» αγοράς. Χώρες δηλαδή που δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο για τον online τζόγο.

Κάποιες από αυτές τις χώρες μαζί με άλλες ήδη το 2011 αναθεωρούσαν, εισήγαγαν ή πρότειναν αλλαγές στο καθεστώς της νομοθετικής ρύθμισης των τυχερών παιγνίων του διαδικτύου. Μία από αυτές είναι και η Ελλάδα όπως φαίνεται από τον παρακάτω χάρτη της GamblingCompliance.

Η μοναδική χώρα όπου η διαδικτυακή αγορά του τζόγου είναι πλήρως απελευθερωμένη είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, σύμφωνα με τον παρακάτω χάρτη. Οι υπόλοιπες είτε εφαρμόζουν μονοπωλιακή πολιτική στο διαδικτυακό τζόγο (μπλε), είτε επιτρέπουν το διαδικτυακό στοίχημα μέσω αδειών (κίτρινο), όπως προβλέπεται για το μέλλον της Ελλάδας (περισσότερα για τη νομοθεσία διαδικτυακού στοιχήματος)

Όσον αφορά τα μεγέθη της online αγοράς τους τζόγου, επιγραμματικά αναφέρεται το Ηνωμένο Βασίλειο (€712εκ. μεικτά έσοδα – gross gaming revenue GGR) καθώς και η ημιπαράνομη (γκρι) αγορά των στοιχηματικών εταιριών χωρίς άδεια σε Ισπανία (€210-250εκ. καθαρά έσοδα – net gaming revenue) και Γερμανία (€850εκ. μεικτά – GGR). Είδαμε χθες στην εικόνα της αγοράς του διαδικτυακού τζόγου το 2011, πως η εκτίμηση της αντίστοιχης «γκρι» αγοράς στην Ελλάδα ήταν μεταξύ 210 και 260 εκατομμυρίων ευρώ (net gaming revenue).

Αναφέραμε όμως αρχικά πως ο Ευρωπαϊκός χάρτης αλλάζει σαν ζωντανός οργανισμός. Έτσι σε μελέτη της ίδιας εταιρίας το 2012 βλέπουμε πώς έχει μεταβληθεί ο χάρτης αυτός, με το Ηνωμένο Βασίλειο να είναι και πάλι η μοναδική χώρα της Ευρώπης με απελευθερωμένη την αγορά!

Σε αυτήν τη «μετάλλαξη» του Ευρωπαϊκού χάρτη το ρόλο συμβούλου έχει αναλάβει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το 2010. Γρήγορα έγινε αντιληπτή η ανάγκη να τεθούν κοινοί κανόνες από τους νομοθέτες όλων των χωρών, μιας και η αγορά του διαδικτυακού τζόγου είναι ιδιαίτερα περίπλοκη και δε γνωρίζει σύνορα. Ακόμα και μέχρι σήμερα ωστόσο οι απόψεις διίστανται για το πόσο τελικά θα πρέπει να επεμβαίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση σε αυτόν τον τομέα.

Μόνο το 2012, 15 Ευρωπαϊκές χώρες υιοθέτησαν αλλαγές στο νομοθετικό πλάισιο της αγοράς του διαδικτυακού τζόγου: από το άνοιγμα της αγοράς σε Ισπανία και Δανία, μέχρι την αναθεώρηση των ρυθμίσεων στην Εσθονία για τη βελτίωση της λειτουργίας της αγοράς. Ταυτόχρονα 8 χώρες προχώρησαν μέχρι το κοινοβούλιο για τη ρύθμιση της αγοράς.

Η γενική τάση που επικρατεί στην Ευρώπη σύμφωνα με την έρευνα δεν είναι άλλη από την προσπάθεια να ρυθμιστεί η αγορά μέσω εγχώριων αδειών και τη δημιουργία αγορών εντός συνόρων (ring-fence). Συνήθης πρακτική αποτελεί ο περιορισμός της διαφήμισης, ο αποκλεισμός πρόσβασης σε ιστοσελίδες στοιχήματος και φραγή στο σύστημα πληρωμών. Η επιρροή της Ιταλίας που ήταν η πρώτη που εφάρμοσε το μοντέλο του ring-fence είναι φανερή. Από το 2008 που εφήρμοσε το συγκεκριμένο μοντέλο, η Γαλλία, Δανία, Ισπανία, Βουλγαρία και Εσθονία μεταξύ άλλων έχουν υιοθετήσει παρόμοια μοντέλα! Η ανακοίνωση του Ηνωμένου Βασιλείου για την πρόθεσή του να αλλάξει τη ρύθμιση της φορολόγησης του τζόγου από point of origin σε point of consumption (προκειμένου ο φόρος να εφαρμοσθεί σε όλους τους Βρετανούς πελάτες ανεξάρτητα από την έδρα της στοιχηματικής εταιρίας) ενίσχυσε την τάση αυτή.

Μερικά ακόμα συμπεράσματα της μελέτης είναι αξιοσημείωτα. Για παράδειγμα, η μελέτη συμπεραίνει πως η φορολόγηση παίζει καθοριστικό ρόλο στην προσέλκυση στοιχηματικών εταιριών προς απόκτηση αδειών στη νόμιμη αγορά. Η Γαλλία, το μοντέλο της οποίας μοιάζει αρκετά με το μοντέλο που πρόκειται να ρυθμίσει την αγορά του online στοιχήματος στην Ελλάδα όπως είδαμε χθες, αποτελεί την τρανή απόδειξη του κινδύνου της υπερφορολόγησης που είναι δυνατόν να καταστήσει την αγορά ως μη βιώσιμη!

Ακόμα, η πρωτοτυπία της Ιταλίας να μπλοκάρει ιστοσελίδες, λύση που υιοθετήθηκε από αρκετές άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, βοήθησε στο να πληροφορηθούν οι πελάτες αν μια ιστοσελίδα είναι νόμιμη ή παράνομη στη χώρα που βρίσκονται, παρόλο που υπάρχουν ενδείξεις για αποφυγή αυτού του περιορισμού (αναφέρεται η αλλαγή του ονόματος του ιστοχώρου (domain) ή αλλαγές των ρυθμίσεων του υπολογιστή). Τέλος, ο περιορισμός της πληρωμής των πελατών ήδη αποτελεί μέρος των νόμων πολλών χωρών (Βέλγιο, Νορβηγία, Ισπανία κ.ά.), αν και αναγνωρίζουν πως ο περιορισμός αποφεύγεται με τη χρήση ηλεκτρονικών πορτοφολιών, προπληρωμένων καρτών και offshore λογαριασμών. Η Ελλάδα περιλαμβάνεται στον παρακάτω χάρτη ως μία εκ των χωρών που επιβάλουν περιορισμούς στην πρόσβαση ιστοσελίδων και πληρωμών– άλλωστε όπως είπαμε παλαιότερα, η Ελλάδα μοιάζει με το Βέλγιο όσον αφορά τη ρύθμιση των τυχερών παιγνίων.

Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε πώς θα αλλάξει ο Ευρωπαϊκός χάρτης της ρύθμισης της αγοράς του διαδικτυακού τζόγου το 2013. Διότι το θέμα είναι κατά πόσο θα αλλάξει, κι όχι αν θα αλλάξει.

Πηγές: GamblingCompliance, GamblingData