Διαχείριση κεφαλαίου, δυο λέξεις που κρύβουν την επιτυχία κάθε δραστηριότητας που περιέχει τον παράγοντα τύχη. Τυχερά παιχνίδια, όπως στοίχημα, πόκερ, και καζίνο αλλά και χρηματιστήριο. Διότι το χρηματιστήριο δεν είναι παρά τζόγος με καλοντυμένους παίκτες. Σε αυτά τα τυχερά παιχνίδια θα συναντήσουμε πάρα πολλούς χαμένους παίκτες κι ελάχιστα κερδισμένους. Η διαφορά τους ακούει στο όνομα «σωστή διαχείριση χρημάτων» μεταξύ άλλων. Είναι αυτή η διαχείριση κεφαλαίου που θα μας προστατεύσει σε πρώτη φάση από το να χάσουμε πολλά χρήματα στο χρηματιστήριο.
Σκεφτείτε την όλη διαδικασία σαν μια πανοπλία του κεφαλαίου που έχετε στη διάθεσή σας. Διότι, έχετε ένα συγκεκριμένο κεφάλαιο διαθέσιμο μόνο για τις μετοχές, σωστά;
Το πρώτο μεγάλο λάθος που κάνουν οι αρχάριοι επενδυτές είναι αυτό ακριβώς. Να μην έχουν ορίσει ένα συγκεκριμένο κεφάλαιο που θα χρησιμοποιούν για τις περιπέτειές τους στο χρηματιστήριο. Οι περισσότεροι έχουν «ακουστά» για το χρηματιστήριο, έμαθαν για κάποιο φίλο τους που κέρδισε μερικά χρήματα πρόσφατα, έχουν και κάποια χρήματα οι ίδιοι που κάθονται…
[quote]Γιατί να μην τα βάλω στο χρηματιστήριο;[/quote]
Γιατί θα χάσεις! Αρκεί αυτή η απάντηση; Δεν έχεις καμιά επαφή με την αγορά πέρα από κάποια είδηση που διάβασες (πολύ αργοπορημένα κι αυτή αφού θα έπρεπε να αγοράζεις τις φήμες και να πουλάς τις ειδήσεις) και είσαι έτοιμος να σπρώξεις όλα τα ευρώ που έχεις και «κάθονται» σε ένα λογαριασμό. Με άλλα λόγια με μηδενική πληροφόρηση είσαι πρόθυμος να ρισκάρεις όλα τα διαθέσιμα χρήματά σου! Είναι εύκολο να ξεκινήσεις να παίζεις στο χρηματιστήριο, αλλά πολύ δύσκολο να κερδίσεις χρήματα με αυτήν την τακτική.
Έστω όμως ότι είσαι αποφασισμένος να τζογάρεις σε κάποια μετοχή, όπως αντίστοιχα πού και πού παίζεις στοίχημα ποντάροντας στην αγαπημένη σου ομάδα. Θα στοιχημάτιζες όλα σου τα χρήματα σε έναν αγώνα;;! Όχι φυσικά, θα στοιχημάτιζες ένα μέρος του κεφαλαίου σου, 2, 5 ή 10 ευρώ ανάλογα με την οικονομική άνεση του καθενός. Παρόλο που ξέρεις ότι έχεις 1 ή 2 χιλιάδες ευρώ διαθέσιμα ανά πάσα στιγμή κρυμμένα κάτω από το κρεβάτι, παίζεις μέχρι 10 ευρώ. Και πολύ καλά κάνεις, ακολουθώντας ακούσια σωστή διαχείριση κεφαλαίου στο στοίχημα!
[quote]Μα στο χρηματιστήριο δεν μπορώ να ρισκάρω μόνο 10 ευρώ!!;[/quote]
Λάθος! Μια χαρά μπορείς. Εάν αγοράσεις 100 μετοχές των 5 ευρώ και πουλήσεις όταν πάει στα 4.90, πόσα χρήματα έχασες; Άρα μπορείς! Απλά δεν το είχες σκεφτεί και είναι πολύ νωρίς να γνωρίζουμε εάν έχεις και την πειθαρχία να πουλήσεις στα 4.90. Όμως ίσως για πρώτη φορά διαπίστωσες πως όντως, μπορείς να μη χάσεις όλο σου το κεφάλαιο! Καλώς ήρθες στον κόσμο της διαχείρισης κεφαλαίου!
Περιεχόμενα
Διαχείριση κεφαλαίου στο χρηματιστήριο: Λέγε με stop loss!
Το 4.90 είναι με άλλα λόγια το stop loss, το σημείο δηλαδή που ορίζεις πως θα κλείσεις τη θέση σου, αποδεχόμενος την ήττα σου. Αυτό το stop loss είναι το Άλφα και το Ωμέγα στη διαχείριση κεφαλαίου στο χρηματιστήριο. Ήδη άλλωστε έχουμε μιλήσει για τη σημασία του όταν αναλύσαμε τη διαχείριση χρημάτων στο trading του στοιχήματος.
Η χρήση του stop loss βοηθάει τόσο στην ψυχολογία, όσο και στην προστασία του κεφαλαίου. Μας αναγκάζει να βγούμε από μια αγορά, την οποία είναι προφανές ότι την προβλέψαμε λανθασμένα. Αντί να περιμένουμε να «γυρίσει», αναγνωρίζουμε το λάθος μας εγκαίρως, παίρνουμε τα χρήματά μας και αναζητούμε αλλού ευκαιρίες για μια νέα πρόβλεψη. Είναι ψυχολογικά ανακουφιστικό να γνωρίζουμε εκ των προτέρων πως δε θα χάσουμε 500 ευρώ σε μια μετοχή, αλλά μόλις 10! Στην επόμενη μετοχή θα χάσουμε το μέγιστο και πάλι 10 ευρώ! Άρα στην ουσία έχουμε την ευχέρεια να προβλέψουμε λάθος 50 κινήσεις μετοχών, πριν χάσουμε 500 ευρώ! Δεν μπορεί, κάποια θα πετύχουμε!
[quote type=”center”]50 είναι και τα απαιτούμενα buy-ins που προβλέπει η διαχείριση κεφαλαίου στο πόκερ![/quote]
Όμως το θέμα μας δεν είναι πόσες σωστές προβλέψεις θα κάνουμε, αλλά πώς θα προφυλάξουμε το κεφάλαιό μας. Και ρισκάροντας ένα σταθερό ποσό για κάθε μετοχή που αγοράζουμε, είναι η ασφαλέστερη μέθοδος έως ότου καταλήξουμε εάν η μέθοδός μας είναι κερδοφόρα. Θυμηθείτε όταν συμβούλευα να στοιχηματίζετε πάντα με σταθερό ποντάρισμα. Είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα! Εφόσον έχετε ένα κεφάλαιο των 500 ευρώ, το οποίο χάθηκε στοιχηματίζοντας 10ευρα, το πιθανότερο είναι πως το σύστημά σας χάνει χρήματα. Τουλάχιστον δε χάσατε μια περιουσία ελπίζοντας πως θα καταφέρετε κάτι.
Η διαφορά στο χρηματιστήριο είναι ότι εάν έχετε ένα κεφάλαιο των 500 ευρώ, το οποίο γίνει 200 ευρώ, η δυνατότητα να «ρεφάρετε» είναι δυσκολότερη. Ας το εξηγήσουμε αυτό.
Στο στοίχημα η σωστή διαχείριση κεφαλαίου υπαγορεύει πως δεν πρέπει να ρισκάρουμε πάνω από το 2% του κεφαλαίου μας. Έχοντας 500 ευρώ διαθέσιμα, ποντάρουμε 10 ευρώ ανά αγώνα. Στην περίπτωση που δεν εξελιχθούν καλά τα πράγματα και χάσουμε 30 πονταρίσματα, εξακολουθούμε να έχουμε τη δυνατότητα να ποντάρουμε τουλάχιστον άλλες 20 φορές. Συνεχίζουμε να στοιχηματίζουμε με την ίδια μέθοδο, στις ίδιες ακριβώς αποδόσεις με πριν.
Εάν τώρα συμβεί το ίδιο στο χρηματιστήριο, με 200 ευρώ θα μπορούμε να αγοράσουμε 40 μόλις μετοχές των 5 ευρώ. Τώρα για να χάσουμε 10 ευρώ, η μετοχή θα πρέπει να φτάσει τα 4.75. Εκ πρώτης όψεως αυτό είναι ενθαρρυντικό, αφού έχουμε πλέον περισσότερο «αέρα» προς τα κάτω. Αντέχουμε περισσότερη πίεση. Αντίστοιχα όμως συμβαίνει και προς τα επάνω. Εκεί που μια μεταβολή της τάξης του 2% θα σας απέφερε 10 ευρώ κέρδος (5.10 ευρώ), τώρα για το ίδιο κέρδος η τιμή της μετοχής πρέπει να ανέβει 5% (5.25 ευρώ)! Πλέον δηλαδή θέλετε 2.5 φορές τουλάχιστον μεγαλύτερη απόδοση της μετοχής προκειμένου να έχετε το ίδια κέρδη. Και δυστυχώς δεν μπορείτε πια να στοιχηματίσετε σε 2% άνοδο, αφού θα χρειαζόταν 500 ευρώ που δεν έχετε. Για το λόγο αυτό:
Το κεφάλαιο θα πρέπει να είναι πολλαπλάσιο του τιμήματος αγοράς
Στο παραπάνω παράδειγμα θα ήταν προτιμότερο να είχαμε 2.000 ευρώ ως κεφάλαιο και να συναλλασσόμασταν μετοχές συνολικής αξίας 500 ευρώ. Έτσι στην περίπτωση που χάναμε 300 ευρώ, τα 1.700 ευρώ θα επέτρεπαν την ανεμπόδιστη εφαρμογή της μεθόδου. Αρκεί βεβαίως να μην παρασυρθεί ο επενδυτής και «παίξει» μεγαλύτερη θέση, προσπαθώντας να πάρει πίσω τα χαμένα.
Το stop loss καθορίζει τον αριθμό μετοχών που θα αγοράσουμε
Αφού έχουμε αποφασίσει ποια μετοχή θα αγοράσουμε κι έχοντας αντιληφθεί πως θα πρέπει να ορίσουμε ένα stop loss, μια τιμή εξόδου ώστε να μην ριψοκινδυνεύσουν όλα τα χρήματά μας, απομένει να εξετάσουμε πού θα τοποθετήσουμε το stop loss. Η συνήθης πρακτική έχει να κάνει με την τεχνική ανάλυση των γραφημάτων. Όχι τίποτα σπουδαίο. Απλά θα πρέπει να εντοπίσουμε ένα bottom, το τελευταίο χαμηλό δηλαδή που βρήκε στήριξη η μετοχή. Ας δούμε ένα παράδειγμα.
Έστω στα μέσα Απριλίου ότι αποφασίζατε να αγοράσετε τη μετοχή της AMD, που κατασκευάζει επεξεργαστές για κάρτες γραφικών (ATI Radeon) μεταξύ άλλων. Θα αγοράζατε περίπου στα $2.50. Ως stop loss θα ορίζατε τα $2.20, αφού στα $2.26 βρήκε στήριξη μετοχή στις 6 Απριλίου. Άρα το ρίσκο ανά μετοχή υπολογίζεται στα $0.30, οπότε και θα πρέπει να αγοράσετε 33 μετοχές, εφόσον ρισκάρετε 10 ευρώ ανά trade.
Η μετοχή της AMD εκτοξεύθηκε το Μάιο κι αν πουλούσατε στα $4 (είχατε 2 μήνες να το κάνετε!), θα είχατε κερδίσει $50 περίπου! Δηλαδή η «στοιχηματική» απόδοση του trade σας ήταν 6.0, αφού ρισκάρατε $10 και κερδίσατε καθαρά $50! Στην ορολογία του χρηματιστηρίου αυτό λέγεται αναλογία reward-risk και είναι 5-1 (όπως οι αγγλικές αποδόσεις), για την οποία θα μιλήσουμε στο μέλλον.
Με το ίδιο σκεπτικό, αγοράσαμε θεωρητικά μετοχές της Bank of America τον Ιούνιο και τοποθετήσαμε stop loss στα $12.75. Εάν αγοράσαμε στα $13.25, ο κίνδυνος ισοδυναμούσε με $0.50 ανά μετοχή κι άρα έπρεπε να αγοράσουμε 20 μετοχές. Στις 24 Ιουνίου το stop loss μας θα είχε «χτυπηθεί» και θα είχαμε χάσει $10.
Εδώ οι περισσότεροι θα δείτε την άνοδο μέχρι τα $15. Τι κρίμα να μην κερδίσουμε από την άνοδο αυτή που προβλέψαμε, έτσι; Ποιος πρόσεξε όμως ότι η μετοχή της BAC έπεσε πρώτα κάτω από τα $12.25; Εκείνη τη μέρα οι πιθανές ζημιές μας θα ανέρχονταν στα $20. Μπορεί να φαίνονται λίγα χρήματα, αλλά σκεφτείτε ότι έχετε $500. Πλέον αρκούν 25 άσχημα trades για να μετατραπείτε σε έναν άνεργο trader. Και τι θα γινόταν αν έπεφτε στα $11.25 του Φεβρουαρίου; Δε θα σκεφτόσασταν:
«Ε, τόσο που έπεσε, δεν έχω να χάσω και πολλά πια, ενώ αν γυρίσει, ξαναμπαίνω στο παιχνίδι».
Λυπάμαι, αλλά αυτό ΔΕΝ ακούγεται σαν σωστή διαχείριση κεφαλαίου! Εάν από την άλλη σας έδιναν $500.000 να διαχειριστείτε με τον ίδιο τρόπο, πως θα σας ακούγονταν τα $20.000 που κινδυνεύσατε να χάσετε, μπροστά στα $10.000 που ήταν η αρχική σας προβλεπόμενη ζημία;
Η παραπάνω είναι η ευκολότερη τεχνική τοποθέτησης του stop loss. Υπάρχουν πιο περίπλοκοι σχεδιασμοί της τεχνικής ανάλυσης, που μπορούν να εφαρμοστούν κατά τον ορισμό του stop loss. Επίσης σε όλα τα παραπάνω έχει αγνοηθεί η επίδραση της προμήθειας στο τελικό αποτέλεσμα.
Η διαχείριση κεφαλαίου στο χρηματιστήριο ακολουθεί τους ίδιους κανόνες με τη διαχείριση κεφαλαίου στα υπόλοιπα τυχερά παιχνίδια. Ακόμα και η διαχείριση κεφαλαίου στη ρουλέτα προβλέπει 50 με 100 πονταρίσματα, αναλόγως την εμπιστοσύνη που έχει κανείς στο σύστημά του και κυρίως στο πλεονέκτημα (edge) που έχει απέναντι στην αγορά. Μέχρι όμως να διαπιστώσετε ακριβώς ποιο είναι το πλεονέκτημά σας απέναντι στην αγορά και κυρίως πόσο είναι αυτό (σε μορφή ποσοστού επί τοις εκατό), θα συμβούλευα να χρησιμοποιείτε πάντα stop loss στις επενδύσεις στο χρηματιστήριο. Ακόμα κι αν πρόκειται για χρήματα που τα θεωρείτε «χαμένα». Τουλάχιστον θα έχετε μάθει σωστή διαχείριση κεφαλαίου, οπότε σίγουρα δεν ήταν χαμένα χρήματα!
