Άνω κάτω η αγορά των ισοτιμιών, γνωστή ως forex, μετά το “ξεκλείδωμα” της ισοτιμίας του ελβετικού φράγκου ως προς το ευρώ. Traders είδαν τους λογαριασμούς τους να μηδενίζονται, ενώ πασίγνωστοι brokers χρεωκόπησαν ή πήραν οικονομική βοήθεια για να επιβιώσουν. Στο μεταξύ οι δανειολήπτες σε ελβετικό νόμισμα βλέπουν τα δάνειά τους (και τις δόσεις αυτών) να απογειώνονται κατά 15% τουλάχιστον.
Οι τρεις αυτές συνέπειες της απόφασης της Κεντρικής Ελβετικής Τράπεζας ήταν και οι σημαντικότερες. Δε συμβαίνει κάθε μέρα εταιρίες όπως η FXCM να διασώζονται την τελευταία στιγμή και hedge funds να χάνουν… 830 εκατομμύρια δολάρια σε 7 δευτερόλεπτα!
Περιεχόμενα
Το… Francogeddon στην αγορά του Forex
Η Κεντρική Ελβετική Τράπεζα είχε κλειδώσει την ισοτιμία με το ευρώ στο 1,20 το 2011. Ήταν μια προσπάθεια να προφυλάξει το νόμισμά της από περαιτέρω ενδυνάμωση, αφού την προηγούμενη δεκαετία η ισοτιμία ήταν στο 1,60. Η Ελβετία δε θέλει ένα τόσο ισχυρό νόμισμα, αφού η οικονομία της εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές (ρολόγια, σοκολάτες, κ.ά.), αλλά και τον τουρισμό.
Τι σημαίνει όμως “κλείδωμα της ισοτιμίας”;
Πολύ απλά, η ελβετική τράπεζα αγόραζε ευρώ και πουλούσε φράγκο σε άπειρες ποσότητες. Ανεξέλεγκτα. Όποιος ήθελε να δώσει τα ευρώ του και να αγοράσει φράγκο, η τράπεζα του εγγυόταν 1,20 ισοτιμία.
Το αποτέλεσμα αυτού φυσικά ήταν τα θησαυροφυλάκια των Ελβετών να γεμίσουν ευρώ (ή δολάρια). Μήπως είδατε τελευταία την πορεία που διαγράφει το ευρωπαϊκό νόμισμά μας;
Ακριβώς. Οι Ελβετοί μάζευαν ένα νόμισμα που συνεχώς χάνει αξία, ως αντάλλαγμα ενός νομίσματος που ήταν περιζήτητο. Στην ουσία η ελβετική τράπεζα ήταν ένας trader που αγόραζε σαν τρελός το EUR/CHF, αλλά όχι πάνω από 1,20-1,25. Έτσι οι ελβετικές τράπεζες βρέθηκαν με 500 δις ευρώ στα χέρια.
Και κατέληξαν την Πέμπτη, ότι αγόρασαν αρκετά. Δε θα αγόραζαν άλλα.
Έτσι, ξεκλείδωσαν την ισοτιμία. Δηλαδή, έπαψαν να είναι αγοραστές.
Μόνο που από πίσω τους, στην ουρά δηλαδή, δεν υπήρχε σχεδόν ΚΑΝΕΝΑΣ αγοραστής ευρώ έναντι φράγκου. Αντίθετα, τώρα υπήρχαν ΧΙΛΙΑΔΕΣ πωλητές EUR/CHF, που είχαν προηγούμενως αγοράσει ευρώ στα 1,20 φράγκα. Και τώρα έπρεπε να βρουν σε κάποιον να πουλήσουν.
Ήταν ένα από τα πιο “σίγουρα” trades για μήνες. Τόσο “σίγουρο”, που μεγάλα funds άνοιγαν πολύ μεγάλες θέσεις, αφού το ρίσκο ήταν σχεδόν ανύπαρκτο. Δώστε βάση στο “σχεδόν”.
Αγόραζες στο 1,2010, περίμενες να επέμβει λίγο η τράπεζα και να σπρώξει την ισοτιμία στο 1,2100 και πουλούσες με κέρδος. Ξανά και ξανά, αφού η τράπεζα στήριζε την ισοτιμία. Δε χρειαζόταν να βάλεις καν stop loss στο trade σου, αφού ήξερες ότι η ισοτιμία δε θα πέσει χαμηλότερα από 1,20.
Αλλά για το φόβο των Ιουδαίων, ας πούμε ότι έβαζες στο 1,1950. Το stop loss δουλεύει όταν υπάρχει αγορά. Κι όταν εξαφανίζεται ο μεγαλύτερος αγοραστής EUR/CHF, απλά δεν υπάρχει αγορά.
Να σκεφτούμε ότι τη στιγμή της ανακοίνωσης της τράπεζας, πάνω από 9 στους 10 επενδυτές και traders ήταν long στο EUR/CHF. Στην Etoro μάλιστα μόλις το 4% ήταν “προς τα κάτω”. Και λογικό, όταν έχεις μια τράπεζα να αγοράζει συνεχώς. Ποιος θα πάει εναντίον της;
Πώς traders, brokers και funds βάρεσαν κανόνι
Κάπου εδώ πρέπει να έχετε αρχίσει να υποπτεύεστε τι συνέβη.
Οι traders που είχαν αγοράσει στο 1,20 δεν είχαν πουθενά να πουλήσουν τις άχρηστες πλέον θέσεις τους. Είχαν μείνει με τα… “χαρτιά στα χέρια”. Έτσι μέσα σε λίγα λεπτά η ισοτιμία κατρακύλησε έως και 0.80 για να σκεφτούν κάποιοι να αγοράσουν πλέον το ευρώ και να εκμεταλλευτούν τον πανικό. Όταν η σκόνη έκατσε, η ισοτιμία ισορρόπησε στο 1.00 που προς το παρόν είναι η δίκαιη τιμή της (προσφορά και ζήτηση) τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές. Το 0.80 ήταν στρέβλωση προφανώς, όπως όμως ήταν και το 1.20. Αρκεί κανείς να το έβλεπε.
Καλά όμως θα πείτε, και πώς γίνεται να χρεωκοπούν οι εταιρίες; Γίνεται, όταν δίνεις τεράστια αγοραστική δύναμη σε ουρανοκατέβατους “επενδυτές”.
Για να το εξηγήσουμε, θα πρέπει πρώτα να πούμε για τους traders.
Ένας forex trader έχει στο λογαριασμό του $1.000. Οι brokers προσφέρουν μόχλευση, αλλιώς leverage, που σημαίνει ότι μπορούν να κάνουν trading το 100πλάσιο του κεφαλαίου τους. Ο λόγος είναι ότι θεωρητικά μια ισοτιμία δεν μπορεί να μηδενιστεί.
Έτσι ο trader με ένα χιλιάρικο κάβα, κάνει trading με 100 χιλιάρικα (μόχλευση 1:100 αν και θα βρείτε μέχρι και… 1:3.000!). Αν το παίξει τζογαδόρος και δε βάλει stop loss, ο broker θα του κλείσει τη θέση αυτόματα (γνωστό ως margin call), όταν η μετακίνηση της ισοτιμίας θα τον ζημιώσει κατά $1.000. Κάτι που χοντρικά σημαίνει να κινηθεί το EUR/CHF από το 1.20 στο 1.19.
Μόνο που το margin call απαιτεί την ύπαρξη μιας αγοράς. Ακόμα και μιας πανικόβλητης αγοράς. Στην περίπτωση του ελβετικού φράγκου, δεν υπήρχε καν αγορά όπως προείπαμε, μέχρι το 0.80.
Έτσι οι θέσεις (αν) έκλεισαν εκεί. Δηλαδή με ζημία 40 φορές μεγαλύτερη από την αναμενόμενη.
Ποιος θα τα πληρώσει αυτά;
Ο broker. Ο πελάτης είχε το χιλιάρικό του στο λογαριασμό που έγινε καπνός σε ένα δευτερόλεπτο. Χρειάστηκαν λίγα ακόμα για να γίνουν καπνός και τα λεφτά του broker. Και κάπως έτσι, φτάσαμε traders και brokers να έχουν χάσει τα πάντα. Όχι σχεδόν τα πάντα. Τα πάντα κυριολεκτικά. Από ένα μονάχα trade.
Και μιλάμε τόση ώρα για τους retail forex traders. Εμένα κι εσένα δηλαδή. Που θα βάλουμε ένα χιλιάρικο να τζογάρουμε στις αγορές, σαν άλλοι Warren Buffett.
Για φανταστείτε τους… μεγαλο-traders με κεφάλαια του μισού εκατομμυρίου. Τύποι ποι ανοίγουν θέσεις 10 και 20 φορές μεγαλύτερες. Ρισκάρουν ακόμα και 10 χιλιάρικα σε μια θέση. Κι αν αυτή η θέση ήταν το “σίγουρο” EUR/CHF, υπολογίστε τις ζημίες. Τόσο τις δικές τους, όσο και των brokers.
Ευτυχώς για τους τελευταίους, οι έμπειροι, επαγγελματίες traders δεν ρισκάρουν όλο το κεφάλαιο. Τα stop loss τους δε τους επιτρέπουν να χάσουν πάνω από 1 με 2% του κεφαλαίου τους (σας θυμίζει τίποτα από τη διαχείριση χρημάτων στο στοίχημα;). Έτσι, στο πατατράκ του ελβετικού φράγκου λογικά τη μεγαλύτερη ζημία την επωμίστηκαν οι ίδιοι. Για σκεφτείτε έναν trader που υπολόγιζε να χάσει $5.000 σε ένα trade και τώρα βλέπει $200.000 να έχουν κάνει φτερά!
Forex trader risking 1% of a 500K balance, ended yesterday wiped out and owing 200K! http://t.co/TG8LAYtLtG pic.twitter.com/C3YTqWYsRW
— Jim Makos (@JimMakosCom) January 16, 2015
Με τι ψυχολογία επιστρέφεις στο trading; Για διαβάστε τώρα και για τον Marco Dimitrijevic που “έκαψε” 830 εκατομμυριάκια μέσω του fund του στο ελβετικό φράγκο την Πέμπτη. Όσο άσχημα κι αν ξεκίνησε η χρονιά για εσάς, πάντα υπάρχουν χειρότερα!
Κάπως έτσι από πλευράς brokers, η δημοφιλής FXCM διασώθηκε από την Leukadia την Παρασκευή (όταν η διαπραγμάτευση της μετοχής της ήταν στο μείον 90% πριν το άνοιγμα της Wall Street!), ενώ η Αγγλική Alpari είναι πια παρελθόν.
FX brokers in trouble after Swiss franc shock. Alpari (UK) entering into insolvency. http://t.co/2TJwt8cKrU pic.twitter.com/pM8Z1V8dZZ
— Jim Makos (@JimMakosCom) January 16, 2015
Την ίδια στιγμή, μεγάλες χρηματιστηριακές εταιρίες μετρούσαν εκατομμύρια στις ζημιές τους, συχνά πάνω από 40 εκατομμύρια. Για την ιστορία και για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης, η FXCM βρέθηκε να “χρωστάει” 225 εκατομμύρια και οι Interactive Brokers που χρησιμοποιώ, 120 εκατομμύρια. Μόνο που για την δεύτερη, οι απώλειες ισοδυναμούν μόλις στο 2,5% της καθαρής της αξίας, γεγονός που επέτρεψε στη μετοχή της να ανακάμψει σχεδόν πλήρως από το -7% που άνοιξε στο αμερικάνικο χρηματιστήριο. Για αυτό, καλά είναι να κάνουμε πρώτα μια έρευνα αγοράς στους brokers, πριν τους εμπιστευθούμε τα χρήματά μας.
Δάνεια σε ελβετικό φράγκο
Για το κλείσιμο, να πούμε δυο λόγια για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο που έγιναν ακόμα πιο… κόκκινα! Όσοι δανείστηκαν στο ελβετικό νόμισμα πριν μερικά χρόνια, θέλησαν να εκμεταλλευτούν το χαμηλότερο επιτόκιο που έδιναν οι ελβετικές τράπεζες. Από τότε τα επιτόκια όπως γνωρίζουμε πέφτουν διαρκώς, τόσο όμως για την Ελβετία, όσο και στην Ευρωζώνη. Κάτι που φυσικά ωφελεί όσους έχουν δάνειο με κυμαινόμενο επιτόκιο, είτε σε φράγκο είτε σε ευρώ.
Το αρνητικό με τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο είναι φυσικά η μεταβολή της ισοτιμίας. Κάτι το οποίο αγνόησαν ή παρέβλεψαν οι δανειολήπτες. Δικαστικώς ο ισχυρισμός είναι ότι δεν υπήρχε ενημέρωση για τον κίνδυνο κατά τη σύναψη δανείου. Ισχυρισμός που αποδέχτηκαν τα δικαστήρια στις προσφυγές που έγιναν.
Ωστόσο, κι εδώ φοβάμαι πως θα γίνω κακός και κουραστικός, επαναλαμβάνοντας κάτι που λέω συχνά μιλώντας για επενδύσεις. Όπως αποδείχθηκε και στο χρηματιστήριο, στο στοίχημα, στο πόκερ και σε κάθε άλλη μορφή επένδυσης ή τζόγου, οι άνθρωποι παρασύρονται εύκολα, δεν “το ψάχνουν” και ακούνε ό,τι θέλουν να ακούσουν. Σίγουρα, μέρος της ευθύνης έχουν πολλοί, όπως οι πολιτικοί που παρέσυραν αμαθή κόσμο να επενδύσει στο χρηματιστήριο το 2000, οι “ειδικοί” που υπόσχονται μεγάλα κέρδη στο στοίχημα, celebrities που προωθούν το πόκερ ή το blackjack ως ένα παιχνίδι που θα σου δώσει δεύτερο εισόδημα και φυσικά, οι τραπεζίτες που δεν τονίζουν τους κινδύνους κάθε επένδυσης, προκειμένου να αυξήσουν τα κεφάλαιά τους.
Πρωτίστως όμως την ευθύνη των χρημάτων μας έχουμε εμείς οι ίδιοι. Το να ρίχνουμε το φταίξιμο σε άλλους είναι το μόνο εύκολο. Εκτός αν με την ίδια ευκολία επαινούμε κι όσους μας βοήθησαν. Μόνο που αμφιβάλλω αν αυτό θα γινόταν, σε περίπτωση που η ισοτιμία του φράγκου ανέβαινε τόσο καιρό. Μάλλον πιο… μάγκες θα έβγαιναν. Κάτι που φυσικά ήταν αδύνατο με τους νόμους της αγοράς, όταν όλο και περισσότεροι ζητούσαν δάνειο σε ελβετικό φράγκο. Μεγαλύτερη ζήτηση, μεγαλύτερη αξία για το νόμισμα, μικρότερη ισοτιμία ως προς το ευρώ.
[box type=”bio”]Νόμος της αγοράς: Ποτέ δεν δανειζόμαστε σε νόμισμα διαφορετικό από αυτό στο οποίο πληρωνόμαστε, εκτός αν γνωρίζουμε τους κινδύνους και πώς να τους αντιμετωπίσουμε.[/box]
Αλήθεια, ακόμα και κατόπιν εορτής, σκέφτηκε κανείς να μετριάσει τη ζημιά του δανείου του και να κάνει hedging, πουλώντας EUR/CHF; Σοφία πάντων κάλλιστον, η δε αμάθεια πάντων κάκιστον (Πλάτωνας).
Και τέλος μια ερώτηση: όλα αυτά τα χρήματα που “χάθηκαν” την Πέμπτη, πού πήγαν; Σας παραπέμπω στην εικόνα της αναλογίας αγοραστών και πωλητών EUR/CHF και σας θυμίζω το ποσοστό των κερδισμένων στα τυχερά παιχνίδια. Συμπτώσεις…
